De Klankentapper - Augustus 2025

In dit jubileumjaar nemen we je mee op een bijzondere reis. Aan de hand van verschillende thema’s gaan we met de Teletijdmachine terug in de tijd, dwars door tachtig jaar Suske en Wiske. Mede mogelijk gemaakt door Suske en Wiske-allesweter Sebastiaan Krijnen. Dit keer geven we je een blik achter de schermen van Studio Vandersteen door de jaren heen!

Suske en Wiske 80 jaar: Deel 5 - Tekenstrijd en teamwork

Zijn naam prijkt al bijna tachtig jaar op de cover: Willy Vandersteen. De geestelijk vader van Suske en Wiske, de populairste strip van de Lage Landen. Maar wie denkt dat hij al die verhalen eigenhandig bij elkaar heeft getekend en geschreven, zit ernaast. Al snel beseft Vandersteen dat je een stripimperium niet alleen bouwt. Hij huurt assistenten in om zijn potloodtekeningen te inkten, tekstballonnen te letteren en plaatjes in te kleuren. En na verloop van tijd volgen er opvolgers, die ook weer opvolgers krijgen. Inmiddels zitten we aan de vijfde generatie hoofdtekenaar. In dit artikel nemen we je mee achter de schermen van Studio Vandersteen. Want Suske en Wiske is, en blijft, teamwork! (De vermelde data zijn van de eerste publicatie, niet per se van de albumuitgave).

De eerste helpers
In de tweede helft van de jaren ’40 is Vandersteen een ware productiemachine. Suske en Wiske moet dagelijks in de krant verschijnen en wekelijks in Kuifje. Daarnaast tekent hij vrolijk verder aan de reeksen De familie Snoek, De vrolijke bengels en diverse losstaande realistische strips zoals De jonge brigant. Het is een wonder dat hij dit allemaal voor elkaar krijgt. Maar zelfs Willy Vandersteen kan dat niet alleen. De eerste hulp komt uit onverwachte hoek: zijn eigen vrouw Paula Van den Branden. Terwijl zij het huishouden runt en twee jonge kinderen verzorgt, leert ze vliegensvlug hoe je potloodlijnen omzet in strakke inkt. Wat haar bijdrages precies zijn geweest, is niet helemaal bekend, maar ze werkt in elk geval mee aan De Zwarte Madam (1947), zo blijkt uit een interview uit die tijd. Na De bokkerijder (1948) lijkt haar inktpen voorgoed opgeborgen — eigenlijk wel logisch, met een derde kind in aantocht.

Een andere steunpilaar in de vroege jaren is Wim Goderis, onderdirecteur bij de uitgeverij én een wandelende ideeënmachine. Hij levert grapjes voor diverse verhalen aan, waarvoor hij inspiratie haalt uit zijn uitgebreide collectie Amerikaanse comics.

Toch loopt de werkdruk in 1948 behoorlijk op met al die reeksen waar Vandersteen tegelijk aan werkt. Dus schakelt hij externe hulp in. Eerst gaat Maurice Tillieux hem helpen bij de meer realistische strips (De staalblauwe boeddha en De pantoscaaf), maar die heeft genoeg andere opdrachtgevers, waardoor de samenwerking van korte duur is. In diezelfde periode maakt Vandersteen kennis met Bob De Moor, via Kuifje Weekblad. Ze raken bevriend, drinken wekelijks samen iets, en als de deadline echt nijpend is, helpt De Moor met het afwerken van platen of het inkten van achtergronden. De ideale man, zou je denken. Maar De Moor voelt zich meer thuis bij de gestroomlijnde klare lijn van Hergé en stapt in 1951 definitief over naar Kuifje.

Gelukkig heeft Vandersteen dan al een jong talent in huis gehaald: François-Jozef Herman, achttien jaar oud en woonachtig vlakbij. Het is 1949. Herman blijft decennialang onbekend: Vandersteen noemt in interviews uit die tijd geen enkele medewerker. Toch duikt zijn naam op in aantekeningen achterop platen van Lambiorix, samen met het adres van Vandersteen. Vermoedelijk werkt Herman dus gewoon bij Vandersteen thuis. Hij begint zijn carrière bij De mottenvanger en werkt mee tot De sterrenplukkers. Ook inkt hij platen van De vrolijke bengels. Maar hij heeft ook zijn eigen projecten, buiten Vandersteen om. Kort nadat Lambiorix is afgelopen in De Standaard (1950), komt Herman met Le secret de la mer in het Franstalige weekblad Feu Sacré. In die strip duiken opvallend veel elementen uit Lambiorix op, waaronder een gemaskerde man. Toeval? Of iets te veel inspiratie? De reeks wordt abrupt stopgezet. Grote kans omdat Vandersteen er lucht van heeft gekregen. Herman blijft nog tot 1952 bij de studio, waarna hij een eigen weg inslaat. Helaas eindigt zijn leven vroeg: hij overlijdt in 1963, nog geen 32 jaar oud.



Vandersteen heeft weer versterking nodig. Karel Verschuere meldt zich in 1952. Een gouden aanwinst voor Vandersteen, vooral voor zijn realistische strips. Verschuere werkt mee aan het Suske en Wiske-verhaal De lachende wolf  – vol met anatomisch uitgewerkte dieren – , De avonturen van Judi en de speciale toeristische Suske en Wiske-stripuitgave De rammelende rally (1958). Zijn grootste wapenfeit is Bessy. Die albums zijn ondertekend door 'Wirel', een samentrekking van Willy en Karel.



Het is 1952 en het wordt knus — of zeg maar gerust krap — op de tweede verdieping van Vandersteens woning aan de Edouard Kufferathlaan in Brussel. Daar zijn twee kleine kamertjes ingericht als geïmproviseerde tekenstudio. En jawel, nóg een Karel meldt zich aan. Deze keer is het Karel Boumans, een rustige, wat timide figuur. Een totaal ander type dan de flamboyante Verschuere. Boumans krijgt een breed takenpakket: hij neemt het inktwerk van Suske en Wiske over van François-Jozef Herman, en mag ook zijn inktpen zetten aan De familie Snoek, De vrolijke bengels, De grappen van Lambik, Het plezante cirkus, ’t Prinske, De lustige zwervers..., kortom: alles wat níét realistisch is. Zelfs De lachende wolf mag hij mee-inkten, samen met Verschuere.

En of het nog niet druk genoeg is: ineens schuift daar ook nog een vijftienjarige vakantiekracht aan: Joseph Loeckx. Hij mag voor De lachende wolf kaders trekken en zelfs een paar volledige stroken inkten. Later maakt hij onder zijn pseudoniem Jo-El Azara furore als assistent van niemand minder dan Hergé, voor diverse Kuifje-strips.

In de jaren ’50 is Boumans de vaste inkter van Suske en Wiske, en bepaalt daarmee mee de visuele identiteit van de reeks in zijn grote bloeiperiode. Maar het tempo is moordend en uiteindelijk lukt het hem niet om de productie bij te houden. Naar verluid heeft hij zelfs eens in een woede-uitbarsting een inktpot tegen de muur gegooid. In 1959 loopt zijn contract af en krijgt hij geen verlenging. Hij vertrekt, na het overgrote deel van Het vliegende bed te hebben geïnkt.

Lees verder in onze webshop!