De Klankentapper - Februari 2023

De Verwoede Verzamelaar bespreekt maandelijks bijzondere Suske en Wiske-uitgaven. Dit keer zijn dat de verschillende edities van De Efteling-elfjes en Fata Morgana!

Strips vol wonderen

Deze maand 35 jaar geleden, dus in februari 1988, verscheen het buitenreekse album Fata Morgana. Een verhaal dat zich afspeelt in Nederlands grootste en bekendste pretpark. Een mooie aanleiding om dit keer de verschillende uitgaven die zich afspelen in de Efteling eens nader te belichten.

In 1975 verscheen de Efteling al even als decor in het verhaal De vliegende klomp, een uitgave in opdracht van VVV Noord-Brabant. Ook de in De Belhamel-bende (1982) doen onze vrienden (even) de Efteling aan. Dit laatste verhaal heb ik in een van mijn vorige blogs al eens uitgebreid beschreven. In deze blog richt ik mij daarom uitsluitend op de twee verhalen die in de titel rechtstreeks verwijzen naar de Efteling: De Efteling-elfjes (1978) en Fata Morgana (1988). We zullen zien dat daar namelijk al genoeg over te schrijven valt!

Op 12 april 1978 verscheen De Efteling-elfjes als nummer 168 in de vierkleurenreeks. Naar verluid wilde Willy Vandersteen graag weer eens een verhaal in Nederland laten afspelen. Het door de Belgische koningin Fabiola bedachte sprookje De Indische waterlelies vormen de inspiratie van het verhaal. Zo had het toch ook nog een link met België. In het verhaal gaan onze vrienden ook naar het Fabioladorp, een tehuis voor gehandicapte kinderen, waardoor er ook aandacht was voor dit goede doel.

Het album werd in de Efteling gepresenteerd in bijzijn van Willy Vandersteen, Paul Geerts en Anton Pieck. Ter gelegenheid van het verschijnen van dit album verscheen ook een softcover editie met extra schutblad in een oplage van 30 exemplaren en gesigneerd door Willy Vandersteen. Een haast onvindbare editie. Op 16 maart 1983 bracht Koningin Fabiola overigens een bezoekje aan Studio Vandersteen. Ter gelegenheid van dat bezoek werd een luxe editie van De Efteling-elfjes uitgereikt aan de aanwezigen. Deze luxe was uitgegeven in rood linnen, in een oplage van 60 exemplaren met verantwoordingspagina en handtekening van Vandersteen (al heeft zeer waarschijnlijk Paul Geerts de handtekeningen voor zijn rekening genomen). Koning Fabiola ontving overigens een blauw leren editie.

De Efteling-elfjes was vanaf 1999 ook te koop als reclame versie voor de Efteling zelf. Het album bevat het logo van de Efteling op de voorzijde van de cover en een foto van de Efteling op de achterzijde. Een hertekende versie verscheen in 2010. Later zijn hiervan nog verschillende herdrukken uitgegeven. Het verhaal is ook talloze keren opnieuw uitgegeven, bijvoorbeeld als promotie- of reclame album voor bijvoorbeeld Van Winkel Fashions / Unicef samen met De pompenplanters (1999), diverse Nederlandse kranten (2008), in de reeks De Nederlandse avonturen (2009), De strafste strips van… (2015) en ook in verschillende talen en dialecten zoals in het Fins (1986), Taiwanees (1992), Engels (1999) en Brabants (zowel softcover als luxe editie voor het Brabants Stripspektakel in Valkenswaard, 2004).

In februari 1988 werd door De Efteling het verhaal Fata Morgana uitgegeven. De titel verwijst naar de gelijknamige attractie in de Efteling. Het verhaal werd geschreven door Marck Meul, getekend door Eugeen Goossens (met hier en daar een bijdrage van Paul Geerts) en geïnkt door Eric de Rop. Er verschenen verschillende edities: een editie met een witte wedstrijdband diagonaal in de rechter onderhoek van de front cover met de tekst “Met ontwerpwedstrijd en fl. 2,50 korting op bezoek Efteling”. Binnen in het album was een pagina opgenomen over de ontwerpwedstrijd en bevatte tevens een kortingsbon. Deze editie kon men kopen bij Albert Heijn. Een tweede editie zonder de wedstrijdband op de cover en ook zonder de pagina over de ontwerpwedstrijd en kortingsbon. Op de achterkant was een prijsopdruk van fl. 3,50 opgenomen. Deze editie werd verkocht in de Efteling zelf. En een derde editie die vergelijkbaar is met de tweede editie alleen geen prijsopdruk had op de achterzijde. Deze verkreeg men als men gebruik maakte van een actie van de Wehkamp en de NS waar men tegen gereduceerd tarief met de trein naar de Efteling kon. Van de eerste editie is ook een versie bekend waarbij men een stempel heeft gezet op de pagina over de ontwerpwedstrijd. De stempel vermeldt dat de ontwerpwedstrijd ondertussen was beëindigd, maar men nog wel gebruik kon maken van de kortingsbon.
In de jaren daarna zijn er nog verschillende herdrukken verschenen. Ik benoem de edities met de belangrijkste wijzigingen. Zo verscheen er in 1994 een editie waarbij de tekst Standaard Uitgeverij dat prominent onderaan de cover pronkte, vervangen was door een zwart Efteling-logo. Op de achterzijde werd eveneens dit logo opgenomen. In 2007 verscheen een vergelijkbare editie, maar nu met een rood Efteling logo. In 2008 verscheen een nieuwe editie met een door Luc Morjaeu hertekende cover. In 2009 brengt Stripfestival Middelkerke een luxe hardcover editie uit op 500 exemplaren. Ook op deze versie prijkt de hertekende cover. Het Efteling-logo is hier echter vervangen door de tekst Standaard Uitgeverij. Bijzonder om te vermelden is verder nog dat het verhaal ook werd opgenomen in het Familiestripboek uit 1998. Voor de cover werd de oorspronkelijke cover-tekening opnieuw gebruikt, maar kreeg een iets andere kleurstelling. Verder wordt het verhaal op de cover aangekondigd met “Suske en Wiske in sprookjesland”, een directe verwijzing naar de Efteling op deze manier omzeilend. Het verhaal werd gewoon integraal overgenomen.

Op 17 en 18 mei 2003 vond overigens in de Efteling het Suske en Wiske Weekend plaats. Er waren panelen met afbeeldingen van Suske en Wiske strips die zich afspeelden in de Efteling, er waren optredens van de Suske en Wiske musicalcast en het (toen) nieuwste album De laatste vloek werd er gepresenteerd. Ter promotie van het evenement gaven de kranten De Gazet van Antwerpen en Het Belang van Limburg op 16 mei een speciale editie van De Efteling-elfjes cadeau aan hun lezers.

Meer blogs van De Verwoede Verzamelaar vind je op Facebook of op www.verwoede-verzamelaar.nl